Waaraan moet een jaarrekening voldoen?
Bijna elke jaarrekening heeft als standaardzin “de jaarrekening is in overeenstemming met het bepaalde in Titel 9 van boek 2 BW”. Het is een kort zinnetje, maar zijn de gevolgen voor uw jaarrekening zijn groot. In het BW (burgerlijk wetboek) staat namelijk precies hoe u een jaarrekening moet indelen in jaarrekeningposten, welke toelichtingen verplicht zijn en welke rechtspersonen verplicht zijn een jaarrekening op te stellen.
Voor welke vennootschappen geldt een verplichte jaarrekening?
Op deze vraag zal u antwoord vinden in het eerste artikel van titel 9 van boek 2 BW (in artikel 360): “Deze titel is van toepassing op de coöperatie, de onderlinge waarborgmaatschappij, de naamloze vennootschap en de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid….”
Het voorgaande houdt dus in dat besloten vennootschappen (BV) vallen onder deze wet. De OV (Vof) of éénmanszaak zijn geen rechtspersonen en zij zijn daarom niet verplicht zich aan deze regels te houden. Maar…sinds de verplichting om bij de belastingaangifte voor ondernemers een vorm van een jaarrekening op te stellen, of in ieder de cijfers daaruit over te nemen, worden de IB-ondernemers via een achterdeur verplicht om toch iets van een jaarrekening op te maken.
Overigens vindt u wel vele artikelen over het goed koopmansgebruik in de jaarrekening. Deze zijn (ook) weer verankerd in de belastingwet, dus waarschijnlijk heeft u als OV (Vof) of éénmanszaak er wel baat bij om kennis te nemen van de artikelen in titel 9 van boek 2 BW.
Waaruit bestaat de jaarrekening?
Een jaarrekening bestaat volgens artikel 361 uit: de balans en de winst- en verliesrekening met de toelichting. Hieruit is op te maken dat er altijd een toelichting bij de posten uit de jaarrekening hoort, deze bestaat vaak uit de gehanteerde waarderingsgrondslagen en een nadere specificatie van posten uit de balans en winst en verliesrekening.
Overigens dienen stichtingen en verenigingen geen winst- en verliesrekening bij de jaarrekening te voegen, maar een exploitatieoverzicht. Op een exploitatieoverzicht zijn dezelfde bepalingen als een winst- en verliesrekening van toepassing. De naam is derhalve anders, dit heeft te maken met het feit dat stichtingen en verenigingen vaak niet naar winst strevende organisaties zijn. De termen winst- en verlies zijn daarom vervangen door positief exploitatiesaldo en negatief exploitatiesaldo.
Indeling van een balans
Als u zich afvraagt waarom alle balansen er hetzelfde uitzien, dan zou dat nu duidelijk moeten zijn. Het is de voorgeschreven indeling uit de wet. Dat u deze balansindeling ook vaak bij een VOF (OV) of éénmanszaak ziet is geen toeval. De wettelijke verplichtingen zijn dan wel niet van toepassing, maar hieruit blijkt dat de onderneming deze als dermate belangrijk ziet dat ze deze alsnog toepast.